Etiquette van Taekwon-Do

‘Ye’ (etiquette) is een essentiële bezieling in Taekwon-Do-training. Taekwon-Do praktijk moet beginnen en eindigen met etiquette. Ye is de afkorting van ‘Kyongye’. Ye geeft de weg aan die alle mensen moeten volgen. Het is de fundamentele basis waarop het menselijke wezen staat: Dat is respect voor de mensheid.

Wat is etiquette?

Etiquette is een uitdrukking – door middel van acties – van je gedachten waarbij je rekening houd met de persoonlijkheid van een ander. Een etiquettecode is bedoeld om Taekwon-Do-beoefenaars aan te moedigen zich te gedragen als een persoon van etiquette, die altijd zal proberen om een rechtvaardig en fatsoenlijk karakter te blijven vormen, met de hoop dat anderen (over de hele wereld) hun voorbeeld zullen volgen.

Kinderen en etiquette

Vooral kinderen hebben meer discipline en orde nodig. De overtollige energie en het enthousiasme van het kind kan alleen in goede banen worden geleid door middel van sterk morele opvoeding, dat begint bij het aanleren van etiquette. Etiquette dient gebaseerd te zijn op oprechtheid en een bescheiden houding. Men dient zich te ontdoen van gemene houdingen (pesten, arrogantie) en alleen een bescheiden houding aan te nemen, als belangrijk onderdeel van de etiquette.

Fatsoenlijk en nauwkeurig spreken, sympathiek gedrag, oprechtheid en bescheidenheid zijn alle essentiële onderdelen van etiquette dat past bij een gezond, modern leven. Daarnaast is etiquette ook de bron van het handhaven van de harmonie en saamhorigheid in de gemeenschap.

Goede manieren – volgens de Koreaanse cultuur – zijn een uitdrukking om je respect voor anderen te tonen.
Het erkennen van goede manieren is onvoldoende; Omgangsvormen dienen met beknoptheid en oprechtheid worden uitgevoerd. Goede manieren moeten er zijn.
Aandacht voor goede manieren hebben en het uitoefenen hiervan zou vrijwillig moeten gaan – op natuurlijke wijze beoefend moeten worden, in plaats van te worden opgedrongen middels dwingende regels of bindende kracht.

“Bij twijfel, buigen!”

Hier volgen een aantal situaties waarin etiquette wordt toepast:

Groeten en begroeten

Een correcte Taekwon-Do buiging doe je als volgt: Vanuit een ‘attentiestand’ (Charyot sogi) buigt men het hoofd 45 graden. Het bovenlichaam moet in de taille 15 graden buigen. De achterste zolen van beide voeten staan stevig tegen elkaar.
Bij het geven of ontvangen van iets (een band, een stuk papier, een bord, een pen of potlood, enz.) geef of ontvang je altijd met beide handen. Bij ontvangst pak je een geschenk of ontvangst met beide handen vast. Bij het geven ondersteun je de gevende arm met je andere hand. Vroeger was het idee dat de persoon van lagere rang (of vreemdeling) hierdoor geen (verborgen) wapen bij zich kon dragen.
Buig altijd voor en na het sparren naar je sparringpartner. Wat er ook gebeurt tijdens de sparringwedstrijd – weg met de (negatieve) houding en – buigen.
Benader de instructeur nooit van achteren. Bovenal is dit als onbeleefd en sluw beschouwd.
Bij het introduceren van een junior op sociale gelegenheden is het raadzaam om vooraf te peilen naar de bereidheid van de senior. Een derde die een persoon aan een ander gaat voorstellen, mag niet spraakzaam zijn. Degene die wordt voorgesteld, dient te wachten voordat hij zich uitspreekt totdat de opmerkingen van de inbrenger zijn afgelopen. Men mag alleen de hand schudden als een senior eerst zijn bereidheid toont om dit te doen. Tussen een man en een vrouw hangt een handdruk volledig af van de bereidheid van de vrouwelijke kant. Bij het schudden van handen moet een stevige grip worden vermeden.
Wanneer een senior de ruimte binnenkomt, moet men beleefdheid tonen door rechtop te gaan staan, en knielt dan neer om te buigen voor de senior. Als je een ruimte binnenkomt waar een senior zit, dien je te knielen en te buigen.

Spreken en luisteren

Neem een houding aan en luister aandachtig wanneer een senior praat, zelfs als het gaat om de woorden van een junior.
Gebruik ‘Meneer’ of ‘Mevrouw’ wanneer je met dangraad-houders spreekt en wanneer je een volwassene aanspreekt. Elke zin zou moeten eindigen met “Meneer” of “Mevrouw”.
Wanneer je ‘informeel’ met instructeurs praat, ga dan op 3 passen afstand staan, om hem of haar niet te ‘verdringen’. In de oude dagen van Koreaanse en Japanse koninkrijken, betekende overtreding van deze regel een zekere dood.
‘Ja’ en ‘Nee’ zijn woorden. ‘Yep’, ‘yup’, ‘nope’ en ‘nah’ zijn dat niet, dus verwijder deze uit je vocabulaire.

Gedragsregels in en rondom de dojang

Buig voor instructeurs en zwarte banders bij het betreden en verlaten van de dojang (inclusief doucheruimtes en kleedkamers, als deze leiden naar de dojang).
Bij het betreden van de dojang buig je eerst naar de nationale vlag (als deze er hangt) en vervolgens naar de senioren in rangorde (start bij de instructeurs).
In de dojang dient men beleefde taal te gebruiken tegen zowel de instructeur van de dojang als de assistenten en senioren hoger in rang, ongeacht hun leeftijd.
In de dojang dient men altijd te proberen om een sfeer van rust en plechtigheid te creëren.
Steek je hand op als het nodig is om te spreken naar de instructeur. Dit werd je geleerd op de kleuterschool, daar werd je verteld doe dit de komende 12 jaar van je academische leven; dus denk niet dat het in de dojang anders is dan op een school.
Respecteer en gehoorzaam instructeurs. Ga in de houding staan als je met ze praat. In sommige scholen zijn zwarte banders niet de enige instructeurs. Soms zijn er studenten van lagere rang die les geven. Behandel ze zoals jouw instructeur! Behandel gastsprekers of demonstranten op dezelfde manier, ongeacht leeftijd, met hetzelfde respect alsof ze instructeurs waren.
De dobok dient altijd met respect en genegenheid te worden behandeld.
Het wordt afgeraden om de dojang te verlaten in dobok behalve in geval van nood.
Draag nooit schoenen in dojang. Er mogen alleen trainingsschoenen worden gedragen en dan alleen met toestemming van de instructeur.
Houd de dojang schoon. Gooi afval in de prullenbak; bied aan om de spiegels en ramen af te doen; materiaal op te ruimen of veeg de vloer na examens of andere activiteiten; houd materiaal netjes opgestapeld op de juiste plek om geen slechte vertoning te geven aan nieuwkomers. Het is ook jouw school!

Verwachtingen en gedragingen

Wees op tijd; als je te laat komt, sla dan de les over of bel van tevoren. Te laat komen is een teken van gebrek aan respect. Als je te laat bent, moet je wachten op de instructeur die toestemming kan geven om de vloer te betreden.
Bij het bijwonen van seminars, examens of toernooien wordt van alle Taekwon-Do-beoefenaars – en in het bijzonder dangraad-houders (zwarte banders) – verwacht dat ze de juiste kleding dragen (een dobok of kostuum in marineblauw of zwart). Daarom wordt ook verwacht dat men actief deelneemt aan deze evenementen. Je bent een Taekwon-Do beoefenaar, géén toeschouwer.
Bij het begeleiden van een senior dient men tijdens een plechtigheid voorafgaand een stap met een nederige houding naar voren te doen. De begeleider dient de senior de hele tijd te blijven volgen. Bij het betreden van een ruimte begeleidt de begeleider de senior, staat even een moment stil voor de deur, stapt opzij zodat de senior hem voor kan gaan en en volgt dan onmiddellijk de senior van achteren. Als de senior wilt gaan zitten, controleert de begeleider eerst de plaats waar de senior wilt gaan zitten om ervoor te zorgen dat de senior op zijn gemak zit. Zelfs tijdens een vergadering blijft de begeleider altijd naar de senior kijken vanuit zijn positie om in staat te zijn om snel te kunnen reageren op elk teken van hulp door de senior.
Men dient het lichaam rechtop te houden terwijl men aan tafel zit. Men dient zich te onthouden van praten tijdens het eten, indien mogelijk. Men mag pas beginnen met eten nadat een senior is begonnen met eten. Zelfs onder vrienden, moet de bezoeker met etiquette worden behandeld. Men moet zich onthouden van het maken van een luidruchtig geluid tijdens het oppakken van een lepel, drinken of het kauwen van voedsel. Men eet met een gesloten mond en dient te vermijden dat iemand ziet dat je met je mond open aan het eten bent. Tijdens de maaltijd mag men de tafel niet verlaten. Men moet wachten bij de tafel, indien mogelijk, tot het moment van beëindiging van de maaltijd door de andere partij.

Bron: Saseongnim Parm Rai (IX)